Over de collectie Johan de Haas in het IISG

De Haas begon in 1933 allerlei oefenonderwerpen te fotograferen en concentreerde zich nadien op stads- en natuurgezichten. Van het vooroorlogs materiaal zijn twee reisreportages het apart vermelden waard. In 1938/39 reisde hij naar Noord-Afrika (Marokko, Tunesië en Algerije) en later naar Roemenië. Het leverde foto's op die precies aangeven waarin hij primair geïnteresseerd was en is gebleven: gewone mensen in hun dagelijkse leven.

Over de periode 1941-1945 heeft het IISG geen negatieven of foto's. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) bewaart de fotoreportage over de Joodsche Raad.

Na de Tweede Wereldoorlog fotografeerde De Haas meer en meer voor de vakbeweging en maatschappelijke instellingen. Aan het beeld van deze organisaties en hun werk heeft de Haas een grote bijdrage geleverd. Zijn foto's uit de jaren 1960-70 richten zich met name op vakbonden (congressen, afscheidsrecepties, cursussen, acties en demonstraties), (buitenlandse) werknemers in diverse beroepen, de Nederlandse Politiebond (agenten in diverse werksituaties), sociale instellingen (zorginstellingen, bejaardenhuizen, sociale werkplaatsen) en onderwijs (scholen, buitenlandse kinderen). Daarnaast maakte hij vele portretten van vakbondsleiders. Zo portretteerde hij Wim Kok als verlegen spreker in 1962, als langharige stakingsleider in de jaren '70 en als voorzitter van het FNV in 1978.

Ontsluiting en conservering

Johan de Haas' collectie is 63.833 negatieven en 358 glasnegatieven groot. Deze enorme collectie negatieven is in de afgelopen jaren geconserveerd en geïnventariseerd.

De collectie is geïnventariseerd in 3.165 beschrijvingen. Hierbij zijn 720 afbeeldingen als zoekhulpmiddel gedigitaliseerd en via de catalogus in lage resolutie te raadplegen. De aantekeningen op de originele zakjes waarin de negatieven werden bewaard staan in het notenveld vermeld. Verder zijn de originele zakjes genummerd en opvraagbaar. Er is voor de onderzoeker een negatievenviewer aangeschaft waarmee elk negatief uit de collectie als positief kan worden bekeken.

Alle negatieven zijn uit de oorspronkelijke verpakking gehaald en afzonderlijk in melinex hoesjes gedaan. Deze hoesjes zijn zuur- en weekmakervrij, zodat ze de negatieven niet kunnen aantasten en doorzichtig zodat ze zonder aanraken bekeken en gescand kunnen worden. De glasnegatieven zijn apart omgepakt in zacht papier en vervolgens in doosjes op maat opgeborgen. De hele collectie negatieven staat in een geklimatiseerd magazijn. De originele papieren zakjes zijn apart in melinex hoesjes bewaard.

Voor dit arbeidsintensieve werk en het verpakkingsmateriaal ontving het IISG een zeer gewaardeerde subsidie van het SNS Reaal Fonds.