IISG

Een dozijn afbeeldingen van Lenin

Lenin en de zijnen hebben de kracht van het beeld altijd goed begrepen. Kort na hun machtsovername in oktober 1917 begonnen de bolsjewiki een offensief om nieuwe symbolen als hamer en sikkel en de rode ster in het collectieve geheugen te branden. Beelden van Lenin vervingen die van de tsaar en andere nationale helden op straten, pleinen en in musea.
Al in 1920 werd het idee van een Lenin-museum geboren en in 1924, het jaar van zijn dood, opende het zijn deuren. De prompte oprichting van een mausoleum versterkte de indruk van bovenmenselijkheid. Al vroeg verscheen Lenins foto ook op politieke posters. Naar verluidt maakte hij bij officiële fotosessies tot vervelens toe het grapje: "Dit is niet de dictatuur van het proletariaat maar de dictatuur van de fotografie". In de iconografie verschijnt Lenin nu eens in een grofstoffelijk jasje met een pet op het hoofd, dan weer in driedelig pak met das zonder hoofddeksel. In het ene geval moet hij de man-van-het-volk, de arbeider en revolutionair voorstellen, in het andere de staatsman met bezielende kwaliteiten.
Lenin overleed vroeg genoeg om decennialang het vereerde symbool te blijven van de communistische beweging binnen en buiten de Sovjet-Unie. De hier getoonde 'Leniniana' uit de collecties van het IISG getuigen daarvan.
De selectie is overgenomen uit het boek Images of Aspiration / Beelden van Streven, een beelddocumentaire over sociale bewegingen, geschreven door Huub Sanders en Els Hiemstra en verschenen in 2005 ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan van het IISG.

Huub Sanders m.m.v. Els Hiemstra, Images of aspiration / beelden van streven (Amsterdam, Aksant 2005)
Bekijk alle afbeeldingen (ca. 636) van Lenin in IISG-collecties.

Tekst Margreet Schrevel
top