IISG

In Search of Silenced Voices

Hersri Setiawan

De collectie In Search of Silenced Voices omvat een reeks interviews met Indonesische ballingen afgenomen door Hersri Setiawan en gedeponeerd bij het IISG. Hersri (Yogyakarta, 1936) studeerde sociologie aan de Gadjah Mada Universiteit in Yogyakarta en bezocht de Academie voor Drama en Film. In de jaren vijftig was hij actief in Lekra (het instituut voor volkscultuur) en het Front Nasional. Van 1961 tot 1965 was hij Indonesisch vertegenwoordiger bij de Society of Writers from Asia and Africa in Colombo. Na terugkeer in Indonesië werd Hersri medewerker van de Universitas 17 Agustus in Jakarta. Van 1969 tot 1978 was hij politiek gevangene in Jakarta en Tangerang en op het eiland Buru. Sinds 1985 woonde hij in Nederland waar hij vooral als vertaler, schrijver en redacteur werkte. Gedurende de jaren negentig van de vorige eeuw nam Hersri in het kader van het project In Search of Silenced Voices de interviews af in verschillende landen in Europa en Azië.

De doelstelling van het oral history project In Search of Silenced Voices was het verzamelen van individuele mondelinge levensverhalen door het interviewen van Indonesische politieke ballingen, die nog altijd in Europa, China en Vietnam wonen, en van ex-politieke gevangenen van het eiland Buru woonachtig in Indonesië. Deze levensverhalen van de geïnterviewden gaan over hun activiteiten als leden van de Indonesische linkse beweging vóór 1965, maar ook over hun ervaringen in de diaspora na 1965. Zowel hun politieke ervaringen als hun persoonlijke belevenissen in drie opeenvolgende periodes werden vastgelegd:
- in Indonesië vóór 30 september 1965
- in het buitenland na 30 september 1965
- als emigrés in de respectievelijke gastlanden vandaag de dag.

Hersri Setiawan interviewt op eiland Buru

De interviews, opgenomen door Hersri Setiawan en bijna allemaal in het Indonesisch, zijn in twee opzichten van buitengewoon belang: aan de ene kant leveren ze materiaal, dat nog niet eerder werd verzameld, en dat unieke gegevens bevat over de geschiedenis van de linkse beweging in Indonesië van vóór 1965 en dat systematisch werd verzwegen door het regiem van de Orde Baru (Nieuwe Orde) van de vroegere president Soeharto. De levensverhalen geven ook informatie over de betrekkingen tussen de kaderleden van verschillende linkse organisaties en hun basis van gewone mensen, over de verschillende strategieën om steun van de massa te verkrijgen, alsook over de interne dynamiek van massaorganisaties.
Aan de andere kant verschaffen deze interviews belangrijke informatie over de Indonesische linkse diaspora na 1965 die toekomstige onderzoekers in staat zullen stellen de geschiedenis te schrijven van deze vergeten groep.
De levensverhalen van ongeveer vijftig personen werden opgenomen in Nederland, Engeland, Frankrijk, Duitsland, Zweden, China, Vietnam en, ofschoon het geen onderdeel van het geplande project was, ook in Indonesië. Sommige van deze interviews zijn betrekkelijk kort (1-3 banden van 90 minuten), maar andere bestaan uit 20 banden, met unieke biografische verhalen die anders verloren zouden zijn gegaan. In totaliteit beheert het IISG nu een collectie van meer dan 200 banden, wat betekent dat er een geluidsarchief van rond de 300 uur met interviews is verzameld. Deze banden werden aan het IISG door de interviewer en uitvoerder van het project Hersri Setiawan overgedragen en zijn grotendeels beschikbaar voor onderzoek.

Als aanvulling op dit interviewproject werden door Hersri bijna 3000 pagina's geschreven en gedrukte documenten verzameld: een collectie brieven, rapporten, memoires en documentatie van Indonesische ballingen betreffende de Indonesische linkse beweging met name over de Lekra, de vakbondsbeweging, de Partai Komunis Indonesia (PKI), en andere organisaties. Bij dit materiaal bevindt zich ook een Indonesische vertaling van Das Kapital door Karl Marx en een geschiedenis van de PKI. Zie voor dit materiaal de lijst van de collectie Indonesian Exiles of the Left.

Blader door de lijst van geïnterviewden of beluister enkele fragmenten uit de interviews met Agam Wispi en Francisca C. Fanggidaej

Zie ook de archieven en collecties op het IISG van onder andere Jeanne van Ammers, Martha Meijer, Oei Tjoe Tat, Poncke Princen, Adam Soepardjan, Soerjono en Suparna Sastradiredja en de archieven van Amnesty International, Komitee Indonesië en Tapols (Indonesische politieke gevangenen).

Tekst: Emile Schwidder, 2005
top