Leen Beyers Cucina casareccia. Een culinaire kijk op de integratiegeschiedenis van de Atinesi in Tubize vanaf 1947 tot heden
Nathalie Ferket Zwijgen als vermoord. Vrouwenmishandeling en de juridische positie van de gehuwde vrouw in België in de negentiende eeuw
Het TvSG bestaat dit jaar 25 jaar. Donderdag 16 december zal er vanaf 15.30 uur op het IISG een feestelijke bijeenkomst zijn voor abonnees, auteurs en andere belangstellenden waar we dit heugelijke feit kunnen gedenken. Noteer dit tijdstip en deze datum vast in uw agenda.
In 1999 bestaat het Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis (TvSG) 25 jaar. Het blad was aanvankelijk gericht op de geschiedenis van de arbeidersbeweging in Nederland en België, maar ontwikkelde zich in de jaren erna tot een veel breder forum. Met name vanaf het midden van de jaren tachtig kwam er belangstelling voor andere thema's binnen de sociale geschiedenis. Behalve puur sociale en economische, traden ook culturele en politieke aspecten op de voorgrond. Naast de structurele en kwantitatieve benaderingen van de geschiedenis groeide de aandacht voor culturele en biografische invalshoeken. Van vakbonden verschoof de aandacht naar andersoortige instituties, waaronder de staat in al zijn geledingen. De aanvankelijk eenzijdige gerichtheid op stand en klasse, tenslotte, heeft plaats gemaakt voor een ruimere thematiek, inclusief die van gender en etniciteit. Al met al is het tijdschrift uitgegroeid tot een volwassen en veelzijdig medium dat een afspiegeling vormt van de ontwikkeling die het vak sociale geschiedenis de afgelopen kwart eeuw heeft doorgemaakt.
Om stil te staan bij het 25-jarig jubileum van het tijdschrift en om een indruk te geven van de uiteenlopende nieuwe wegen waarop de sociale geschiedenis zich heeft begeven, zal er vanaf september 1999 een lezingencyclus plaatsvinden op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis. De redactie heeft hiervoor zeven jonge historici uit Nederland en België uitgenodigd, die ieder op een originele en vernieuwende wijze het vak sociale geschiedenis vorm geven. Zonder volledigheid te hebben nagestreefd, komt een aantal belangrijke thema's in de hedendaagse sociale geschiedenis aan bod. Een deel van de sprekers staat voor een belangrijke vernieuwende aanpak van klassieke thema's en onderzoekstradities (zoals Gita Deneckere, Jan Kok en Marco van Leeuwen), een ander deel vertegenwoordigt vooral nieuwe onderwerpen (Christine Delhaye, Marjolein 't Hart, Dorothee Sturkenboom en Marc Jacobs).
- Gita Deneckere (RU Gent), 'Nieuwe richtingen in de geschiedenis van collectieve actie en de kunst van de weerstand na de val van de Muur' (28 september 1999).
- Marc Jacobs (VU Brussel), 'Kanaliserende netwerken. Het informatiesysteem van graaf von Cobenzl en de Leuvense Vaart (18de eeuw): een translatiesociologische benadering.' (26 oktober 1999).
-Marjolein 't Hart (UvA), 'De rol van instituties in de sociale geschiedenis' (30 november 1999).
- Jan Kok (IISG), 'Transities en trajecten. De levensloop benadering in de sociale
geschiedenis' (21 december 1999).
- Dorothee Sturkenboom, (KU Nijmegen) 'Tekst en identiteit. Omgaan met verschillen in de geschiedenis.' (25 januari 2000).
- Christine Delhaye (RU Utrecht), 'Consumptiecultuur en individualisering van de vrouwelijke identiteit. Een Foucaultiaanse benadering.' (29 februari 2000).
- Marco van Leeuwen (NEHA), 'Onderlinge hulp in Nederland sinds de Middeleeuwen' (28 maart 2000)
Plaats: Internationaal Instituut Voor Sociale Geschiedenis, Cruquiusweg 31, Amsterdam
Tijd: 12.15 – 14.00 uur. Plaats: kleine congresruimte.
Voor meer informatie: Leo Lucassen (l.lucassen@hum.uva.nl) en www.iisg.nl/guestnl.php.
Informatie over de verschijningsdatum van het TvSG, de inhoud van nieuwe nummers, maar ook de inhoudsopgaven van de afgelopen jaargangen met abstracts van artikelen zijn te vinden op het internet http://www.iisg.nl/guestnl.php.
Daar worden ook geplaatst de tabellen, de grafieken en de cijfers op basis waarvan deze grafieken gemaakt zijn, van artikelen uit het TvSG. Deze gegevens worden eveneens gedeponeerd bij het Nederlands Historisch Data Archief (NHDA), dat een onderdeel is van het NIWI zodat ze voor secundaire analyse beschikbaar blijven. Gebruik van deze gegevens blijft onderworpen aan de normale copyrightregels die voor het TvSG gelden.
Op vrijdag 15 oktober organiseert het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) in Amsterdam (Cruquiusweg 31) van 10.00 uur tot 16.00 uur een Open Dag. Het IISG organiseert deze dag in het kader van de Wetenschap & Techniek Week 1999 die dit jaar als thema heeft: Tijd - van even tot eindeloos.
Kom een kijkje nemen in de magazijnen, waar meer dan 2000 archieven, een miljoen boeken en tienduizenden kranten en tijdschriften op het terrein van de negentiende en twintigste eeuwse sociale en economische geschiedenis opgeslagen liggen. Bekijk de enige overgebleven pagina van het Manifest van Karl Marx, het schriftje met strafregels van Joop den Uyl en bewonder exemplaren uit de schitterende affichecollectie. Tijdens de Open Dag worden rondleidingen georganiseerd en er is doorlopend en video over het IISG te zien. U kunt oude filmfragmenten bekijken en vitrines met hoogtepunten uit de collecties van het IISG. Prof. Dr Jan Lucassen zal deze dag een lezing houden over Genealogie en Migratiegeschiedenis.
Een uitgebreid en gedetailleerd programma is te zien op de website van het IISG (http://www.iisg.nl). Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Karin Hofmeester. E-mail: kho@iisg.nl; telefoon 020-6685866.
Op zaterdag 9 oktober 1999 organiseert het Davidsfonds van 9.30 tot 13 uur in de Lakenhallen te Ieper een wetenschappelijk colloquium voor het ruime publiek. Het centrale thema is de invloed van de godsdienst op de heksenvervolging. Dit onderwerp wordt binnen een ruimer kader geplaatst. Deelnemers aan het colloquium komen te weten welke straffen er werden uitgesproken, hoe zo'n proces verliep en hoe men het heks-zijn bewees. Het geheel vindt plaats onder voorzitterschap van prof. Jos Monballya. Prof. Fernand Vanhemelryck schetst de geschiedenis van de heksenvervolging. Prof. Michel Cloet en prof. Marijke Gijswijt-Hofstra zullen de katholieke en de protestante invloeden uitdiepen, en dr Dries Vanysacker behandelt wat er gebeurde tijdens de Verlichting. Prof. Hugo Soly belicht de sociaal-economische context van de heksenvervolging.
Kaarten kosten 1300 fr. In de prijs zijn, naast het colloquium zelf, het colloquiumboek (Het gevecht met de duivel. Heksen in Vlaanderen door prof. Fernand Vanhemelryck), de koffie, de lunchreceptie en een namiddagrondleiding begrepen. Wie het boek niet wenst, betaalt 1000 belgische francs. Inschrijven bij Davidsfonds, Nationaal Secretariaa, Blijde-Inkomstestaat 79-81, 3000 Leuven. Telefoon: 016-310600 (vragen naar Kathleen Haesaerts), fax 016-310608.
Het Meertens Instituut organiseert op donderdag 14 oktober 1999 het symposium Het oog op de toekomst. Een nieuw perspectief op etnologie en taalvariatie. Het symposium is bedoeld voor taalwetenschappers, sociolinguïsten, dialectologen, volkskundigen, etnologen, antropologen, historci en andere cultuurwetenschappers die geïnteresseerd zijn in de toekomst van taal- en cultuurwetenschappelijke onderzoek. In de drie plenarie lezingen door A.J. Dekker, W.Th.M. Frijhoff en P.C. Muyskens zullen taal- en cultuuronderzoek vanuit verschillende perspectieven worden belicht. In het middagprogramma zal het wetenschappelijk debat worden gevolgd door de presentaties van enkele lopende en voorgenomen projecten van het Meertens Instituut, dat daarmee tevens zijn nieuwe onderzoeksplan aan vakgenoten presenteert.
Het symposium vindt plaats in het Trippenhuis van de KNAW, van 10.00 tot 13.00 uur. Het middagprogramma is op het Meertens Instituut. De kosten zijn 35 gulden (voor studenten 20 gulden) inclusief lunch.
Voor meer informatie en inschrijving: Anne Houk de Jong, tel. 020-4628539, e-mail: Anne.Houk.de.Jong@meertens.knaw.nl. Inschrijving geschiedt door overmaking van het bedrag op ABN AMRO 436465310 of giro 167415 tnv Meertens Instituut Amsterdam, ovv symposium.
Op 15 oktober 1999 van 10.30 tot 16.30 uur organiseert het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen bij gelegenheid van zijn vijfentwintigjarig bestaan in samenwerking met het Agricola-Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen een congres over politieke partijen en het probleem van representatie. Nu nog maar een minderheid van drie procent van de bevolking lid is van een politieke partij, dringt zich meer dan ooit de vraag op wie of wat de partijen `vertengewoordigen'. Sinds de afschaffing van het districtenstelsel, de opkomst van de moderne massapartij, de televisie, en ten slotte de strengere formele voorwaarden die de Kieswet aan verkiezingsdeelname stelt, is het voor individuen zonder partijlidmaatschap nagenoeg uitgesloten nog volksvertegenwoordiger te worden. In de tijd van de verzuiling stond daar de overtuiging tegenover dat de partij de kern was van een `volksdeel', en dat de volksvertegenwoordiger voor hen die tot dat volksdeel behoorden `een van ons' was. Die overtuiging is tegenwoordig vrijwel verdwenen. Maar op welke manier kunnen de partijen dan nog wel representatief zijn? Hierover buigt zich het congres. Sprekers zijn F.A. Ankersmit, H. te Velde, H. Anker, J. de Beus, R.A. Koole, A.P.M. Lucardie, P. Kalma en R. Kuiper.
Het congres wordt gehouden in de senaatskamer van het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen, Broerplein 5. De kosten voor het congres bedragen 45 gulden inclusief lunch. U wordt verzocht dit bedrag over te maken op girorekening 1644900 ten name van het DNPP te Groningen ovv congres 1999. Het toegangsbewijs wordt u opgestuurd zodra wij uw betaling hebben ontvangen.
Voor meer informatie: DNPP, Oude Boteringestraat 52, 9712 GL Groningen. Telefoon 050-3636830; e-mail: dnpp@ub.rug.nl.
Van 23 - 29 oktober wordt bij gelegenheid van het zestig-jarig bestaan van de Vereniging voor Landbouwgeschiedenis een congresweek georganiseerd over film en landbouw in de twintigste eeuw. Aan de hand van voorbeelden en deskundig commentaar kunt u voor het eerst een indruk krijgen van het beschikbare historische filmmateriaal over agrarisch Nederland. Met het publiek zal worden ingegaan op de historische aspecten, wat duidelijk in contrast staat met de huidige situatie of juist verrassend actueel is en tot slot in hoeverre dergelijk materiaal als historische bron kan dienen. De openingsavond is op zaterdag 23 oktober in MovieW, het filmhuis in Hotel de Wereld te Wageningen. Maandag 25 oktober tot donderdag 28 oktober worden er elke avond agrarische films vertoond. Op vrijdag 29 oktober vindt in de Aula van de Wageninen Universiteit een afsluitende studiedag plaats.
Voor meer informatie: Vereniging voor Landbouwgeschiedenis, p.a. Agrarische Geschiedenis, Wageningen Universiteit, Hollandseweg 1, 6706 KN Wageningen. Tel 0371-482096; e-mail: Margreet.vandenBurg@alg.ag.wau.nl; en de website http:\\www.sls.wau.nl/ag/vlg_alg.htm.
Op vrijdag 14 en zaterdag 15 januari 2000 wordt door het N.W. Posthumusinstituut in samenwerking met het Centre for Asian Studies Amsterdam (CASA) en het Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis (CBG), in Rotterdam een internationaal congres gehouden met als titel Entrepreneurship and institutions in a comparative perspective: Europe and Asia, 16th - 20th centuries. Doel van het congres is een expliciete vergelijking van de wisselwerking tussen ondernemerschap en institutionele context in Europa en Azië in de vroegmoderne en moderne tijd. De vergelijking is toegespitst op drie terreinen:
1. ruimtelijke dynamiek van ondernemerschap
2. ondernemers en flexibele produktiesystemen
3. interactie tussen overheden en ondernemers
Binnen elk van deze velden zijn drie thema's geselecteerd, zodat het congres in totaal negen sessies zal tellen (van ieder 4 tot 6 papers). De conferentie wordt geopend met een keynote lecture van prof. William Lazonick (INSEAD, Frankrijk) en besloten met een keynote lecture van prof. Mark Holmstrom (East Anglia School of Development Studies, Groot-Brittannië).
Het streven is, in elke sessie sprekers over Azië en Europa in de vroegmoderne en moderne tijd bijeen te brengen. Alle sprekers is ook gevraagd om - voor zover dat tot de mogelijkheden behoort - in hun eigen paper aandacht te besteden aan het comparatieve element dat de opzet van deze conferentie kenmerkt. Daardoor wordt een zo goed mogelijke omgeving gecreeërd voor interdisciplinaire discussie en gedachtenwisseling.
Nadere inlichtingen over opzet en inschrijving zijn te verkrijgen op de website van de conferentie: http://www.eur.nl/FHKW/nwp2000 .
Leen Beyers
(1975) studeerde Geschiedenis en Sociale en Culturele Antropologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. Zij is aspirant van het F.W.O. Vlaanderen en bereidt aan de Katholieke Universiteit Leuven een proefschrift voor over de ontwikkeling van tijdsbesteding en collectieve identiteit bij de mijnwerkers in Belgisch Limburg gedurende de twintigste eeuw.Nathalie Ferket heeft nieuwste geschiedenis gestudeerd aan de Rijks Universiteit van Gent en is daar in 1998 afgestudeerd op een onderzoek naar vrouwenmishandeling in België tijdens de negentiende eeuw.
Griet Van Meulder (1968), licentiate in de geschiedenis van de Vrije Univerisiteit Brussel, is daar thans als onderzoeker verbonden aan het project `De sociale geschiedenis van de Limburgse mijnen. Arbeidsverhoudingen, arbeidsomstandigheden en syndicalisme sedert het begin van de exploitatie (1917-1985)'.
Lex Heerma van Voss (1955) is senior onderzoeker bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam. In 1996 verscheen van hem en Juliette Roding (eds.), The North Sea and culture, 1550-1800 (Hilversum:Verloren).
Leen
Beyers,
Cucina casareccia.Culinary and social frontiers of the Atinesi immigrants in
Tubize since 1947
Distinctive food habits are indicative of the changes in social context that
affected the immigrants from the Italian village Atina in Tubize. A small group
of Atinesi that arrived in the Belgian metallurgy town in 1947 can be
distinguished from a second and larger one that arrived in the 1960s. The former
were incorporated into the Italian community of Tubize, that in 1947 in majority
consisted of northern Italians. They spent their leisure time with them and took
over northern Italian food habits. Around 1970 the latter founded their own
associations, wherein the Atinesi immigrants of 1947 also participated. In the
1940s and 1950s the Atinesi experienced discrimination in confrontation with the
autochthons and tended to assimilate the French language and sometimes the
Belgian culinary culture. Atinesi immigrants of the 1960s have been far more
conservative in their use of language and food habits. This was not only due to
their stronger group cohesion. From the 1970s onwards also the prestige of the
Atinesi in Tubize increased, so that (culinary) exchanges with Belgian
neighbours and family members became possible.
Nathalie Ferket, Domestic violence and the juridicial position of married women in Belgium during the nineteenth centuryThis article tries to explore the connection between domestic violence against women and the juridicial position of married women in Belgium during the nineteenth century. In order to do so both the criminal codes and the civil code were studied. It turned out hat a man could use physical violence against his wife without too much fear for prosecution. This suggestion is supported in the second part of the article by the results of the research after the application of the law. The study of criminal files showed that violent men who had to appear in court usually defended themselves by claiming their correction right, which was in several cases accepted by the members of the jury.
Griet
Van Meulder
Hard struggles by and about `wild' mineworkers: industrial conflicts in Belgian
Limburg around 1930
Many Limburg mineworkers were not affiliated to trade
unions. The story of their fight is one of individual reactions and
`unorganized' forms of collective resistance. The article describes how
non-affiliated mineworkers reacted to the crisis and how trade unions tried to
organize them. The `wild' protest mostly shows a new industrial proletariat
emerging out of a very traditional environment. At a time when industrial
relations had been widely established in the rest of Belgium (recognized unions,
joint committees, collective work agreements), Limburg still was practically
`fallow land'.
Terug naar overzicht van vorige nummers en jaargangen