Censuur! Persmuseum IISG

1700-1800: Getemperde vrijheid II
De vryheid der drukpers, onafscheidelyk verknogt aan...
De vryheid der drukpers, onafscheidelyk verknogt aan de vryheid der republiek: met byvoegzelen nopens de vryheid en slaverny, vryheid van denken en spreeken, gelykheid der menschen, opstand, krygsvolk, misleiding van vorsten, regeeringsvorm en stadhouder.
(Amsterdam, Harlingen, Petrus Conradi, Volkert van de Plaats,
1782
)
Vrijheid der drukpers
In de nacht van 25 op 26 september 1781 maakt het Nederlandse volk kennis met het anonieme pamflet Aan het Volk van Nederland, dat de geschiedenis ingaat als hét programma van de patriotten. De Staten-Generaal verbieden het prompt en loven 14.000 gulden uit voor het aanwijzen van de auteur of drukker. Andere overheden volgen. Het duurt 110 jaar voordat de auteur ervan ontmaskerd wordt: Joan Derk van der Capellen tot den Pol.
Begin 1782 verschijnt, ook anoniem, het pamflet De vryheid der drukpers. De auteur hiervan is nog steeds niet achterhaald. In een, wederom anoniem, handgeschreven voorstel van waarschijnlijk 12 mei 1782 pleit de schrijver voor de vrijheid van drukpers en hij verwijst met instemming naar het pamflet. Dit voorstel haalt het niet, want op 18 september 1782 gaan de Staten van Holland en West-Friesland akkoord met een geheel ander voorstel: het verbieden van "injurieuse en oproerige Libellen, Geschriften en Prenten".
In 1787 tenslotte verschijnt De vryheid van drukpers door Batavus, een pseudoniem van Bernardus Bosch.
Signatuur: PM
Bro 3240/2
top