Het Staatsarchief: Het archief van de kraak- en actiebeweging in Nederland

Het Staatsarchief is opgericht in 1991 in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt. Vandaar die naam. In mei 2000 is het archief ondergebracht op het Internationaal Instituut voor Sociale geschiedenis.

Met het archiveren van de kraakgeschiedenis wilden we het onder alle voormalige deelnemers versnipperde actieverleden bij elkaar brengen. In de eerste plaats om deze nooit ergens centraal bewaarde geschiedenis voor de ondergang te behoeden. In de tweede plaats om de ervaringen van tienduizenden, krakers, milieuactivisten, antimilitaristen, antifascisten etc. over te dragen aan volgende generaties; ter lering en vermaak, maar vooral ter kennismaking.

Uitgebreide collectie

Een aantal vrijwilligers begon enthousiast alle op zolder opgeborgen pakketjes actieverleden bij elkaar te brengen. Honderden (voormalige) krakers en kraaksters hebben in de afgelopen jaren met hun verstofte stapeltjes bijgedragen aan de totstandkoming van het Staatsarchief. In totaal beslaat het achief zo'n 75 strekkende meter papier, zo'n 5000 affiches, honderden foto's, en voor vele etmalen kijk- en luisterplezier; ook onze kraakgarderobe met bijpassende bescherming en bewapening mag gezien worden.

What you see, is what you get

Het Staatsarchief is een zogenaamd 'What you see, is what you get'-archief. Het archief is hoofdzakelijk ontsloten op geografisch onderwerp, niet op de personen of organisaties die aan de collectie hebben bijgedragen. Op deze wijze hebben we getracht de structuur van de beweging, waar je identiteit minder bepaald werd door je achternaam dan door de plek waar je woonde, zo goed mogelijk vast te houden. Groot voordeel is dat de titels in de catalogus ook inderdaad verwijzen naar datgene wat gesuggereerd wordt. Zo bevat b.v. de verzameling van de Indische Buurt alleen materiaal van en over de Indische Buurt en niet de krantjes waar men op geabonneerd was of materiaal van de acties waar men buiten de buurt aan deelnam. Het lijkt voor de hand liggend, maar een kijkje in enkele aanverwante archieven leert anders. Gevolg van deze werkwijze is dat het binnenkomende materiaal wordt opgesplitst en op verschillende plaatsen in de collectie ondergebracht. Tevens wordt zo voorkomen dat hetzelfde materiaal steeds in verschillende dossiers weer opduikt.

Bladeren door de site

De gekozen ontsluitingsmethode is behoorlijk arbeidsintensief. Elke snipper papier moet afzonderlijk worden bekeken en verwerkt. Hoewel we zeker niet elke snipper apart gedocumenteerd hebben, is het uiteindelijke resultaat toch een vrij gedetailleerd ontsloten collectie die buitenstaanders allerlei handreikingen biedt. De site van het Staatsarchief leent zich dan ook uitstekend om eens rustig doorheen te bladeren.

Bezoek

In principe is de hele collectie openbaar. Op verzoek van sommige donateurs zijn enkele dossiers slechts na overleg te raadplegen.
Voor praktische informatie over openingstijden, bereikbaarheid zie Publieksdiensten.

Nieuw materiaal, ruilen, lenen

Nieuw materiaal is altijd welkom. Velen denken dat we alles al wel zullen hebben, maar er zit er in elk stapeltje wel weer net dat persoonlijk getinte document dat het aanwezige materiaal aanvult. De dubbelen worden opgeslagen of gebruikt om te ruilen.
Hoewel in principe documenten of voorwerpen uit de hoofdverzameling onder geen beding het archief mogen verlaten, is het mogelijk om uit onze dubbele verzameling voor korte of langere tijd materiaal te huren.